HALKLA İLİŞKİLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ

Halkla İlişkilerin Tarihsel Süreç İçerisinde Geldiği Son Aşamadaki Tanımı James Grunig ve Hunt yapmıştır. Bu tanıma göre:

Halkla ilişkiler bir kuruluş ile hedef kitlesi arasındaki stratejik iletişim yönetimidir.

Dünyada Halkla İlişkilerin Tarihsel Gelişimi

M.Ö 1800 yıllarında Sümerlerin çivi yazısını bularak çiftçiler için Çiftlik Bülteni yayınlamaya başlamaları, yeryüzündeki ilk halkla ilişkiler olayı olarak kabul edilir.

M.Ö. 1. yy  Romalılar Vox Populi; Vox Dei  (Halkın sesi Tanrının sesidir) sözünü çıkarttılar.

1446’da Gutenberg’in hareketli tüpe ile baskıya başlamasından sonra, çeşitli el ilanları (handbills) ve “broadsides” çeşitli amaçları teşvik etmek için kullanıldı.1623’te Papa Gregory XV İnancı teşvik eden koleji kurdu. 1641’de Harvard College ilk sistemli fon toplama kampanyasını yaptı. 1776’da Thomas Jefferson ‘Public Relations’ kavramını ilk kez bağımsızlık bildirisinde kullanmıştır. Günümüzde PRSA (Public Relations Society of America) Richmond, her yıl halkla ilişkilerde başarılı uygulamalara ‘Thomas Jefferson Mükemmellik Ödülü’ vermektedir. 1851’de Alfred Krupp Londra’daki dünya fuarına katıldı. Krupp’un Londra’daki dünya fuarına katılarak, o ana kadar dökülmüş en büyük çelik bloğu götürmesi, ilgi çekerek, kendi tanıtımını yapması açısından önem taşımaktadır.1880’li yıllarda P.T. Barnum Halkla İlişkiler Faaliyetlerine Başlamıştır. Barnum, ilginç olaylar yaratarak onların tanımını yapmış ve bu sayede kişilerin dikkatini çekerek, sahip olduğu müzeye ve şovlara gelmelerini sağlamıştır. 1882’de Avukat Dorman Eaton ‘Public Relations’ ifadesini kullandı. Eaton, bu ifadeyi Yale Hukuk Okulu’nda mezunlara verdiği bir seminerde ‘iyi insanlarla ilişkiler’ anlamında kullanmıştır. 1889’da Westinghouse Bilgilendirme Faaliyetlerine Başladı. George Westinghouse kurumunun bilgilendirme faaliyetlerini gerçekleştirmesi için Pittsburgh’lu gazeteci E.H. Heinrichs’i görevlendirmiştir. 1897’de ‘Public Relations’ kavramı bugünkü anlamında ilk kez kullanıldı! Amerika’da yayınlanan ‘Yearbook of Railway’de ‘public relations’ kavramı ilk kez bugün taşıdığı anlamında kullanılmıştır. 1900’ler Firmalar müşterileriyle pozitif ilişkileri teşvik için çeşitli teknikler kullanmaya başladılar. Örneğin Ford mallarının promosyonu için:

1895’te basında ürün ön gösterisi,

1903’te araba yarışları düzenlemeye başladı.

Chicago Edison firması ilk kez;

1903’te magazine

1909’da film

1912’de tüketici faturalarının içine konan reklamlar kullandı.

1905’te Ivy Lee John D. Rockefeller için çalışmaya başladı.

Halkla ilişkiler modellerinden, ‘kamuyu bilgilendirme’ modelinin temsilcisi olan Ivy Ledbetter Lee uzun süreli olarak Rockfeller için çalışmaya başladı. 1913’te Edward Bernays Halkla İlişkiler Faaliyetlerine Başladı Halkla ilişkilerin ‘babası’ olarak adlandırılabilen Edward Bernays birçok başarılı, ancak kimi zamanda eleştirilen halkla ilişkiler uygulamalarına imza atmıştır. Halkla ilişkiler mesleğine araştırmayı dahil eden kişi olan Bernays, ilk çalışmalarında  ‘propaganda’ya yönelik uygulamalar yaparken, daha sonraki yıllarda ‘iki yönlü asimetrik’ anlayışına uygun kampanyalar gerçekleştirmiştir.1916-18 yıllarında Geroge Creel tarafından yürütülen, The Committee on Public Information, Amerika’nin Birinci Dünya savaşına girmesinde kamunun desteğini sağlamak için teşvik işini yaptı. Filmciler, reklamcılar, halkla ilişkiler uzmanları, tarihçiler, her alandan sosyal bilimciler ve yazarlar bültenlerle, filmlerle, konuşmalarla, köşe yazılarıyla, posterlerle, kitaplarla, haber hikayeleriyle, baş yazılarla, bir sayfalık elle dağıtılan yazılarla, resimlerle savaşı pazarlama işine girdiler.  1919’da Carl Byoir ve Edward Bernays, Litvanya’nın bağımsızlık kampanyası için birlikte çalıştı! 1920’de General Electric bir tanıtım departmanı kurdu. Westinghous’un bu alanda atılımlarda bulunması üzerine General Electric de tanıtıma ağırlık vermeye başladı.1923’te Dünyanın en meşhur Halkla ilişkilercisi, Edward L. Bernays “Crystalizing Public Opinion” kitabını bastı ve “halkla ilişkiler danışmanlığı” kavramını popülerleştirdi. New York Üniversity’de ilk halkla ilişkiler dersini öğretti. 1923’te General Motors kurumsal halkla ilişkiler ilanları serisini başlattı. 1927’de Arthur W. Page, firmada politikayı belirlemede söz sahibi olma koşulunu kabul ettirerek, AT & T firmasında Halkla ilişkiler başkanı yardımcısı oldu. Halk ile işbirliğini ve firma faaliyetlerinin açığa vurulmasının önemini savunan Page yüzyılın en önde gelen firma yöneticisi oldu.1929’da Edward L. Bernays tarafından orkestra edilen “Golden Jubile of Light” elektrik lambasının bulunmasının 50 yılını kutlama adına yüzyılın dünya çapında en büyük halkla ilişkiler olayını sahneye koydu. 1933’te İlk siyasal kampanya firması kuruldu. 1934’te Amerikan başkanı Roosevelt meşhur “ocakbaşı sohbetleri” (fireside chats) radyo programındaki konuşmalarıyla halkla ilişkilerle siyasal sistemin satışında ve siyasal propagandada önemli bir geleneği başlattı. 1935’te İlk kez yaygın kamuoyu yoklaması yapıldı 1942’de Elmer Davis tarafından yönetilen ve bildiğimiz iletişim kuramcılarının ve araştırmacılarının çoğunun çalıştığı “Office of War Information” (sonradan CIA) Amerikanın İkinci Dünya savaşında halkın desteğinin promosyonunu yaptı.    1945’te Savaş sırasında “War Advertising Council” olan propaganda kurumu isim değiştirerek savaş sonrasında sivil “The Advertising Council”adını aldı ve sözde kamu yararına reklamlar yapmayı üstlendi. 1946’da İlk televizyonda tanıtım faaliyetleri başladı. 1953’te Amerika’nın dışında haber ve kültürel enformasyon dağıtmak için The United States Information Agency (USIA) kuruldu. Agency’nin işi her ülkede yaygın bir şekilde ülke içinde haber toplayan ve değerlendiren halkla ilişkiler biçimindedir. CIA’den formal olarak bağımsız haber toplama ve ilişkiler düzenleme organıdır.

KAYNAK : https://bugunundunu.wordpress.com/2011/09/21/halkla-iliskilerin-tarihsel-gelisimi/