Satın Alma Noktasında Reklamların Etkisi
Ürünlerin genelde perakendeciler tarafından satışa sunulduğu ve tüketiciler tarafından satın alındığı ortam konumundan olan mağazalarda uygulanan ‘satın alma noktası reklamları’ kategorisinde yer alan çeşitli reklam çalışmaları, bu ortamda bulunan tüketicilerin satın alma kararlarını etkilemek amacı ile günümüzde giderek artan bir yoğunlukta kullanılmaktadır. Mağazalarda bulunan tüketicilerin satın alma niyetleri, mağazanın atmosferi, organizasyonu, istenilen markanın satış noktasında bulunmaması, birbirine benzer markaların yoğunluğu, kısacası ortam koşulları nedeni ile farklı markalara yönelik satın alman davranışlarının gerçekleşmesi ile sonuçlanabilir. Ayrıca tüketicilerde bazı ürünlere ilişkin bir satın alma niyeti de bulunmayabilir. İşte bu noktada, satın alma niyetini davranışa dönüştüren veya satın alma niyeti ve kararı meydana getiren etkenlerin en önemlilerinden birisi satın alma noktası reklamlarıdır . Diğer bir deyişle, bu tür reklamlar tüketicilerin tercihlerini etkilemenin yanı sıra onlarda yeni gereksinimlerin de oluşmasına yardımcı olabilirler. Kitle iletişim araçlarında yer alan reklamların, giderek artan reklam mesajları yoğunluğundan ötürü birbirilerini adeta sabote etmelerinin yanı sıra sosyal, kültürel, teknolojik gelişimler doğrultusunda bu reklam mesajlarının hedef kitleye ulaşmakta oldukça zorlanmaları ve yaşanan marka enflasyonu gibi nedenler satın alma noktası reklamlarına ayrılan bütçelerin tüm ülkelerde artmasına neden olmaktadır. Yapılan bir araştırma sonucunda, İngiltere’de 2000 yılında firmaların %89,6′ sının reklam bütçelerinin %76′ sını satın alma noktası reklamlarına ayırdıkları, Fransa’da ise, firmaların satın alma noktası reklam bütçelerinin her geçen yıl daha da arttığı ve 2000 yılında toplam reklam bütçesinin yaklaşık %68′ ni oluşturduğu belirlenmiştir.
Satın alma noktası reklamlarının maksimum etkiyi gerçekleştirmesi için elbette ki, bileşeni konumunda bulunduğu bütünleşik pazarlama iletişiminin diğer alt bileşenleri ile entegre bir çalışmanın gerçekleşmesi özellikle de diğer ortamlarda yer alan reklam mesajları ile birbirlerini tamamlar nitelikte bir planlamanın yapılması gerekir. Bu çalışmada, giderek artan öneminden ötürü incelenmeye çalışılan satın alma noktası reklamlarının bütünleşik pazarlama iletişimi içindeki fonksiyonel konumunun, amaçlarının ve işlevlerinin irdelenmesi amaçlanmakta ve bu reklam türünün özellikle hızlı tüketilen ürünlerdeki etkisinin farklı boyutları ile değerlendirilmesi için gerçekleştirilen bir araştırmanın bulguları sunulmaktadır.
Satın Alma Noktası İletişimi İçinde Satın Alma Noktası Reklamları
Satın alma noktası iletişimi, tüketicilere satın alma noktalarında çeşitli yöntemlerle ulaşarak onların ürün ve markalara yönelik satın alma kararlarını yönlendirmeye çalışan önemli ve güçlü bir araçtır. Diğer bir deyişle satın alma noktası iletişimi, perakendeci veya üretici tarafından ürün çeşitleri, nitelikleri, fiyatları ve ürünle ilgili diğer konularda satın alma noktasında bulunan tüketicilere mesajlar ileten ve mağazanın tüm yönlerini, ortamını içeren çalışmaları kapsayan bir alandır. Bu tanım doğrultusunda, satın alma noktasındaki herhangi bir tanıtım materyali, tüketicinin mağaza ve mağazadaki ürünler hakkında iç etkileşimle bilgi edinebileceği çeşitli araçlar, mağaza imajı, atmosferi, organizasyonu ve ürün sunumları bütününün satın alma noktasında kullanılabilecek temel iletişim yöntemleri olduğunu söylemek mümkündür.
Yukarıda belirtilenler doğrultusunda, bir mağazada yapılan çeşitli iletişim çalış- mallarının, tüketicileri etkileme amacı ile uygulanan farklı yöntem ve tekniklerin satın alma noktası iletişiminin görev ve sorumluluk alanı içinde bulunduğunu söyleyebiliriz. Mağazalarda uygulanan iletişim yöntemlerinden birisi de “satın alma noktası reklamları’ dır. Diğer bir deyişle satın alma noktası reklamları, satın alma noktası iletişiminin çalışma alanı kapsamında bulunur. Ancak satın alma noktası iletişimi çalışmaları sadece satın alma noktası reklamlarından ibaret değildir. Literatürde yaygın olan eğilim; mağaza imajı, mağaza organizasyonu, mağaza atmosferi, ürün sunumu ve satın alma noktası reklamlarının satın alma iletişimini oluşturan bileşenler olduğu yönündedir. Görüldüğü gibi satın alma noktası reklamları, satın alma noktası iletişiminin bileşenlerinden sadece bir tanesidir. Satın alma noktasında bulunan ürün veya markaya ait tüm tanıtım materyalleri ve bilgi vermede, ikna etmede yararlanılan tüm araçlar olarak nitelenen satın alma noktası reklamları, satın alma noktası iletişimi kapsamında yer alan önemli bir reklam türüdür. Diğer bir deyişle, satın alma noktası reklamları satın alma noktasında yapılan tüm reklam çalışmalarını içerir.
Kaynak: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/23/665/8482.pdf